BILSAM tarafindan düzenlenen “Geleneksel Kültür Kusagi Konferanslar Dizisi” nin bu haftaki konugu “Medeniyetler ittifaki ve Türkiye” konusuyla Basbakan Basdanismanlarindan ve Medeniyet Arastirmalari Merkezi Kurucu Baskani Prof.Dr. Bekir KARLIGA idi. Malatya Il Özel Idare Salonu’nda düzenlenen konferans yogun bir katilimla gerçeklesti. Konferans öncesinde Akkoza Hotel’de akademisyenlerle bir araya gelen Karliga, medeniyetler ittifaki ve müellifi oldugu Batiya Dogru Akan Nehir Belgeselinden bahsetti.
Bu konferansi düzenleyen BILSAM’a, “hemsehrisi” olarak niteledigi Malatyalilarla bir arada olma mutlulugunu yasattigindan dolayi ,tesekkür ederek sözlerine baslayan Prof.Dr.Bekir KARLIGA medeniyetin tanimi,Bati ve Islam Medeniyetlerinin tarihi ve medeniyetler ittifaki hakkinda sunlari söyledi:
Kültür; insanoglunun belli topluluklarinin örf/adet/aliskanlik ve davranis kaliplaridir.Küçük gruplarin olusturduklari aliskanliklardir.Bu kültür gelisip bir bölgeye degil de daha da genis kitlelere ulasirsa medeniyet adini alir. Islam Düsüncesinde “Medine/ Müdün” kelimesinden türeyen medeniyet kavrami Hz.Peygamber’in hicretten sonra Yesrib’i Medine’ye çevirmesinden beri “sehir,sehirlilik,birlikte yasamak ,ortak yasam alani olusturmak” anlamlariyla ön plana çikmis ve kullanilmistir.Bati’da da kelimenin kökü olan “civitas/civilizations” bu anlamlara gelmektedir.Medeniyet,kültürlerin özümsenmis, etkili ve daha karmasik halidir; yüksek seviyedeki etkinliklerdir.Uzun bir sürede olusur ve olustugu havzadaki eski medeniyetlerin devami niteliginde olup çagdasi olan diger medeniyetlerle de etkilesim içerisine girerek zenginlesir.
Medeniyetin olustugu havzanin bilim ve teknolojiyi gelistirmesi, zihin dünyasinin olmasi,politik düzeninin olmasi ekonomik ve kültürel gelismisliginin olmasi medeniyetin içerigi olarak kabul edilmektedir. Medeniyetin insana, esyaya vs. hayata dair bir dünya görüsünün olmasi ayrica bu dünya görüsünün uygulandigi bir devlet düzeninin olmasi gerekmektedir.Çünkü devlet olmadan medeniyet olmaz.Insanlik on iki bin senelik tarihinde otuza yakin medeniyet olusturmustur.Yirmi bes ölü medeniyetin ardindan günümüzde bes medeniyetin yasamakta oldugunu görmekteyiz. Bunlar, Islam,Yahudi,Ortaodoks,Hint ve Çin medeniyetleridir.Bu medeniyetlerin arasinda en baskin olani Bati medeniyetidir. Sadece Islam medeniyeti Bati medeniyeti karsisinda direnmekte diger medeniyetler ise direnememektedir.Fakat Islam Medeniyeti de Mogol istilasi ve Haçli savaslarindan sonra teknik üstünlügünü kaybedip bilimsel ve teknik açidan üretken olamayinca da Bati karsisinda gücünü kaybetmistir.
Bugün insanligin içinden geçmekte oldugu sikintilarla dolu bir dönemde kurtulusa götürecek yollardan biri “din”dir.Fakat Bati, dini dünyasindan silmeye ,dini yok sayan bir anlayisi -bilimi ve felsefeyi- dinin yerine ikame etmeye çalisti.Bunun sonucunda da insanlik tarihinin en büyük iki felaketini insanliga yasatti.Medeniyet kavrami Bati literatürüne 18.yüzyilda girdi.Bati 19.yüzyilda bu kavrami, din karsiti bir yaklasim ve kendisi disindaki kültür ve medeniyetleri yok sayma temelinde, kendi icad ettigi bir kavram olarak dünyaya sunmaya çalisti.Bati’nin bu çarpik anlayisi bizim bazi aydinlarimiz tarafindan da benimsendi ve medeniyet/medenilesme Bati’ya ait olarak ve Bati’ya yönelmek seklinde algilandi. Medeniyet, bu dönemde sömürgeciligin bir temsili oldu ve medeniyet adina birtakim cinayetler islendi.20.yüzyilin baslarindaki I. Ve II. Dünya savaslari Batinin medeniyet algisini yerle bir etti.20.yüzyilda yapilan antropolojik çalismalar, Avrupa/Bati disinda da medeniyetlerin olabilecegini/oldugunu ortaya çikardi. Medeniyeti bilim ve teknolojiden ibaret sayan bir alginin Hirosima’ya neler yaptiginin hatirlanmasi salt bilim ve teknoloji temelli bir anlayisin medeniyet olamayacagini anlamaktir.Dolayisiyla medeniyetin temel göstergesinin din oldugunu Bati yeni kesfetti.Çünkü bir medeniyet kendisini ayakta tutan temel esasa ,dine,sirtini dönerek ayakta kalamaz. Medeniyet öldürme üzerine kurulmaz.Kültürler çatisir ama medeniyetler çatismaz.
Islam Dünyasi, medeniyet kavramina daha 9. Yüzyildan itibaren sahiptir.Ve Islam düsünürleri insanin tabiatinda medeniligin oldugunu dolayisiyla tüm insanlarin medeni oldugunu kabul etmislerdir.Bu kabul, Islam Medeniyetinin kendisi disindaki toplumlarin insanliga yaptiklari ortak katkiyi yok saymadiklarini göstermektedir.Müslümanlar; Misir,Suriye,Iran ve Irak’i fethettiklerinde buradaki kadim kültürleri tanimak için harekete geçmislerdir.Tercüme hareketleriyle bu kadim kültürlerin ulastigi sonuçlari Kur’an ve Sünnet’in isiginda yorumlayarak yeni bir medeniyet gelistirmislerdir.Müslümanlar Kur’an’daki “hikmet” kavramindan ve Hz.Peygamber’in “ilim mü’minin yitik malidir.” Ile “Ilim Çin’de de olsa onu alin.” hadislerinden hareketle karsilastiklari kadim medeniyetleri yok saymamislar bunlarin iyi yanlarini almislardir.Müslümanlar kadim kültürlerin hepsini sahiplenmisler ve ilk defa Islam düsünürleri medeniyet kavramindan bahsetmislerdir.
Bir arada yasamayi bilmeyen kültürler medeniyet olusturamazlar. Medeniyet çogulculuk ve bir arada yasama tecrübesidir ve senden olmayana saygi duyarak onunla birlikte yasayabilmektir.Islam Medeniyeti bünyesinde 20 ayri devlet kurulmus, ve bu devletler egemen olduklari dönemlerde yüzlerce yil 20 ayri irk ve binlerce mezhebi bir arada tutabilmeyi basarabilmistir. Fakat Avrupa’da bir arada yasama kültürü seklinde içi doldurulan bir kavram olarak medeniyet 1850’lerde olusturulmaya baslandi. Islam Medeniyeti ,medeniyet olusturmada tarihin en üst örneklerini vermistir ve tarihteki gelmis geçmis en mükemmel medeniyettir.Devlet yapisinda hukukun, insan hakkinin üstünlügünü en iyi “ Islam Hukuku” ortaya koymustur.
Medeniyetler ittifaki Basbakanimiz Recep Tayyip ERDOGAN’in öncülügünde Ispanya Basbakani Luis Rodriquez ZAPATERO’yla birlikte girisilen Birlesmis Milletler’in de destegini alan ve 120 ülkenin katildigi küresel çatisma tehdidine karsi olusturulmus küresel bir cevaptir. ABD, Baskan B.OBAMA’nin Istanbul ziyaretinden sonra ittifaka katilmistir.Israil ise bu projede yer almamistir ve karsidir. “Medeniyetler Ittifaki”ötekilestirme,din ve irk vb. karsitliklardan kaynaklanan her türlü istirap kaynagi olan hareketlere karsi birlikte olma çabasidir.Çünkü günümüzde rakip medeniyetleri yok etme amaciyla sahip olduklari bilim ve teknolojiyi kullanarak dünyayi sekillendirmeye çalisan üç unsur bulunmaktadir:
-Neo-Conlar:Medeniyetler çatismasi fikrini ortaya atan ilk kisi Alman Yahudisi kökenli Amerikali bir siyaset felsefecisi olan Leo STRAUSS’tur.Bu fikir daha sonra ögrencisi Samuel Huntington tarafindan savunulmus ve Bati’da kabul görmesi hiz kazanmistir.ABD’de Baba Bush ile yönetime gelen Neo-Con akiminin fikir babasi olarak kabul edilen L.Strauss’a göre “Bati, ortaçagdaki medeniyet anlayisina dönmedikçe kendini kurtaramaz.Bu nedenle bir medeniyet rakibi olmadan ayakta kalamaz ayakta kalabilmek için de silah kullanmaktan çekinmemelidir.Bize rakip olabilecek tek medeniyet ise Islam Medeniyetidir.”
- Evangelik mezhebinin mensuplari da Hz.Isa’nin yeryüzüne inmesini saglamak içinçatisma tezinden yana oldular.Özellikle Ortadogu’da Tanri’yi kiyamete zorlayan çatisma alanlarini tahrik etmeye çalismaktadirlar.
-Fundamentalist yaklasimlar:Avrupa’daki irkçi gruplar da çatisma alanlarini tahrik etmektedirler.
Medeniyeler Ittifaki projesi Türkiye’nin öncülügünde yürütülmektedir.Çünkü yirminin üzerinde medeniyetin kalintilarina sahip zengin bir medeniyet birikimimiz bulunmaktadir. Kendimize has bir medeniyetimiz var.Fakat yüzümüzü Bati’ya dönüp her seyi Bati’dan almaya baslayinca medeniyetimize güvenimizi,medeniyet bilincimizi ve suurumuzu kaybettik.Medenilesmeyi Batililasmak olarak algilayinca kendi medeniyetimize yabancilastik.Türkiye tüm bu olumsuzluklara ragmen kabugunu kirma kendi degerlerine dönerek medeniyet bilinci,suuru kazanma çabasi içerisindedir.Bu yüzden dünyaya yeni bir medeniyet suurunu verecek olan Islam Medeniyetinin bayraktarligini yapacak yegane ülke Türkiye’dir.
Program sonunda Prof.Dr. Bekir KARLIGA’ya Malatya’yi tesriflerinden dolayi plaket ve kayisi takdim edilirken gelecek haftaki konugun “Islam ülkeleri ve Gelecek Perspektifleri” konusuyla Prof.Dr. Hayri KIRBASOGLU oldugu katilimcilara duyuruldu.